ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Η Ιερά Μονή Παναγίας Κάτω Ξενιάς βρίσκεται στον Αλμυρό Βόλου, στον νομό Μαγνησίας, και υπάγεται στην Ιερά Μητρόπολη Δημητριάδος. Αποτελεί ένα από τα σπουδαιότερα προσκυνήματα της τοπικής Εκκλησίας. Η παλαιότερη ονομασία της ήταν «Μοναστήρι του Αγίου Νικολάου» και αποτελούσε μετόχι της σημερινής Μονής Άνω Ξενιάς. Το μετόχι αυτό από τον 17ο αιώνα άρχισε να καθίσταται η έδρα της Ιεράς Μονής και καθιερώθηκε με τη μεταφορά και μόνιμη παραμονή σε αυτό της θαυματουργής εικόνας της Παναγίας Ξενιάς. Η τελευταία ανακαίνιση της Μονής ολοκληρώθηκε το 1930. Η Κάτω Μονή Ξενιάς μετατράπηκε το 1962 σε γυναικεία (επίσημα αναγνωρίσθηκε με ΦΕΚ το 1970).

Στις 9 Ιουλίου 1980 σφοδρότατος σεισμός μετέβαλε σχεδόν ολόκληρη την επαρχία Αλμυρού σε άμορφη μάζα ερειπίων. Το μοναστήρι της Κάτω Ξενιάς επλήγη και αυτό ανυπολόγιστα. Μόνο οι εξωτερικοί τοίχοι έμειναν σε μεγάλο ποσοστό όρθιοι για να θυμίζουν το παλαιό κάλλος της Μονής. Οι μοναχές σώθηκαν την τελευταία στιγμή από θαυματουργή επέμβαση της Παναγίας.
Ο σεισμός κατέστησε το μοναστήρι ακατοίκητο.

Το 1985 θεμελιώθηκε το νέο μοναστήρι της Παναγίας, που έχει οικοδομηθεί εκ βάθρων σε παρακείμενο της παλαιάς Μονής χώρο σε δασώδη λόφο. Στις 4 Ιουνίου 1990 η αδελφότητα, που για δέκα ολόκληρα χρόνια έζησε σε πρόχειρα ξύλινα παραπήγματα, μεταστεγάστηκε στο λιτό νέο οικοδόμημα.
Το Καθολικό της νέας Ιεράς Μονής είναι βυζαντινού ρυθμού και είναι αγιογραφημένο με σύγχρονες ψηφιδωτές τοιχογραφίες.

Πανηγυρίζει στην απόδοση της Κοιμήσεως της Θεοτόκου την 23η Αυγούστου κατά την οποία συρρέουν πλήθη πιστών για να προσκυνήσουν τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Ξενιάς, που σύμφωνα με την παράδοση έχει διασωθεί από την εποχή της εικονομαχίας, και η οποία φυλάσσεται στο παρεκκλήσιο της Αγίας Σκέπης.
Η προσωπική ιστορία πολλών χριστιανών, από τη γύρω περιοχή ή και από πιο μακριά, θα μπορούσε να αποτελέσει τον πιο αδιάψευστο μάρτυρα για την πιστοποίηση της προστασίας που πλουσιοπάροχα έδωσε και δίνει η Κυρία Θεοτόκος σε αυτόν που την επικαλείται με πόνο ψυχής και μεγάλη πίστη.